Η πυραμίδα της σωματικής δραστηριότητας αποτελεί έναν έξυπνο τρόπο απεικόνισης διαφόρων τύπων άσκησης και ενδεικτικό της συχνότητας με την οποία θα πρέπει αυτές να πραγματοποιούνται από τα παιδιά κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας.
Ο σχηματισμός της πυραμίδας δηλώνει ότι προχωρώντας από τη βάση προς την κορυφή, δηλαδή από το μεγαλύτερο εύρος ενός επιπέδου προς το μικρότερο, τόσο μικραίνει ο χρόνος τον οποίο τα παιδιά θα πρέπει να αφιερώνουν στις δραστηριότητες του κάθε επιπέδου.
Αναλυτικότερα, στη βάση της πυραμίδας βρίσκονται δραστηριότητες, όπως η πρόσβαση στο σχολείο με τα πόδια, όταν είναι εφικτό και ασφαλές, παιχνίδι με το κατοικίδιο, δουλειές σπιτιού όπως η τακτοποίηση των παιχνιδιών ή του δωματίου του παιδιού, βόλτες και παιχνίδι στην παιδική χαρά ή στα πάρκα κ.ά.. Οι δραστηριότητες αυτές θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση από τα παιδιά και είναι πολύ εύκολο να υιοθετηθούν στην καθημερινότητά τους.
Στο αμέσως επόμενο επίπεδο της πυραμίδας παρουσιάζονται σωματικές δραστηριότητες που είναι πιο οργανωμένες, όπως είναι το τρέξιμο, η κολύμβηση, καθώς και όλα τα ομαδικά αθλήματα-παιχνίδια, όπως η καλαθοσφαίριση, το ποδόσφαιρο ή το κυνηγητό. Τα παιδιά θα πρέπει να ασχολούνται με αυτές τις δραστηριότητες 3 έως 5 ημέρες την εβδομάδα, με διάρκεια τουλάχιστον 20 λεπτά συνεχόμενα κάθε φορά. Η ένταση με την οποία θα πρέπει να γίνονται αυτές οι δραστηριότητες συνίσταται να είναι τέτοια ώστε να προκαλεί στα παιδιά λαχάνιασμα. Επίσης σε αυτό το επίπεδο της πυραμίδας περιλαμβάνονται και ασκήσεις που αυξάνουν τη δύναμη και την ευλυγισία. Για τη δύναμη, οι ασκήσεις θα πρέπει να επαναλαμβάνονται 2 με 3 φορές την εβδομάδα, ενώ για την ευλυγισία, θα πρέπει να πραγματοποιούνται σχεδόν καθημερινά, σε συνδυασμό με την κύρια σωματική δραστηριότητα του παιδιού.
Τέλος, στην κορυφή της πυραμίδας περιλαμβάνονται οι λεγόμενες καθιστικές δραστηριότητες, όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης, τα βιντεοπαιχνίδια και η ενασχόληση με τον υπολογιστή με τις οποίες τα παιδιά θα πρέπει να απασχολούνται όσο το δυνατό λιγότερο, ιδανικά μέχρι 1-2 ώρες ημερησίως.
Πηγή
Willenberg B. Children’s Activity Pyramid.Published by MU Extension, University of Missouri-Columbia
Άσκηση και Παιδί
Τα οφέλη της άσκησης στην παιδική ηλικία, καθώς η τακτική σωματική άσκηση και ο αθλητισμός είναι αρκετά σημαντικά για την υγεία και τη σχολική επιτυχία των παιδιών
Διατροφή και Ψυχολογία
Μια ματιά σε αιτίες, συνέπειες & βασικές συμβουλές.
Αναγνωρίζοντας τα σημάδια των διαταραχών λήψης τροφής
Οι διαταραχές λήψης τροφής αποτελούν σπάνιες παθήσεις, οι οποίες σήμερα είναι
γνωστό ότι πέρα από τους ενήλικες εντοπίζονται τόσο στα παιδιά όσο και τους εφήβους και είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή τους.
Ποια είναι όμως τα βασικά σημάδια που μπορούμε να αναγνωρίσουμε στη συμπεριφορά του παιδιού τα οποία μας προϊδεάζουν για την ύπαρξη κάποιας διατροφικής διαταραχής;
- Σωματική υγεία και ανάπτυξη του παιδιού: Σε ένα παιδί με διαταραχές λήψης τροφής μπορεί να παρατηρηθεί αναστολή της αύξησης του βάρους και του ύψους, αλλά και άλλα συμπτώματα όπως το αίσθημα της αδυναμίας, της κούρασης και της ζαλάδας.
- Σχολική απόδοση: Οι διαταραχές λήψης τροφής μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα μάθησης ενός παιδιού λόγω των διατροφικών ελλείψεων που τις συνοδεύουν, οδηγώντας σε μειωμένη ικανότητα μνήμης, συγκέντρωσης και προσοχής κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, καθώς και σε μια πτωτική τάση στη γενικότερη σχολική του απόδοση.
- Απομόνωση: Ένα παιδί με διαταραχή λήψης τροφής μπορεί συχνά να είναι σκεπτικό, κλεισμένο στον εαυτό του ή και ευερέθιστο, να απομονώνεται από τους γύρω του (π.χ. να μην βγαίνει από το δωμάτιό του ή να επισκέπτεται συχνά την τουαλέτα), να αποφεύγει την κατανάλωση τροφής κατά τη διάρκεια της ημέρας και γενικότερα να αποφεύγει τη συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες (π.χ. αθλητικές δραστηριότητες, εκδρομές, κλπ).
Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν σχετίζονται αποκλειστικά με τις διαταραχές λήψης τροφής και η ερμηνεία τους απαιτεί προσοχή, καθώς μπορεί να εμφανισθούν στο πλαίσιο πολλών άλλων παθολογικών καταστάσεων.
Παρόλα αυτά, αρκετά παιδιά και κυρίως έφηβοι εμφανίζουν άτυπες και πολύ ελαφριάς μορφής διατροφικές διαταραχές, οι οποίες αφορούν κυρίως την έντονη ενασχόλησή τους με το σωματικό βάρος και την εικόνα του σώματός τους.
Η κακή ψυχολογία του παιδιού (χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, απομόνωση) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που σχετίζεται με την εμφάνιση διαταραγμένων διατροφικών συμπεριφορών και για αυτόν το λόγο είναι πολύ σημαντικό να καλλιεργήσουμε στα παιδιά το αίσθημα της συνεργασίας, της επικοινωνίας, της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης, καθώς και τα προτρέπουμε να υιοθετήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
Ειδικότερα, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αποφεύγουμε τα επικριτικά σχόλια σε σχέση με το βάρος, και ιδιαιτέρως τη σύνδεσή του με την ομορφιά ή την εξωτερική εικόνα. Είναι αποδεδειγμένο ότι σε πολλά περιστατικά σοβαρών διατροφικών διαταραχών έχει προηγηθεί κάποια αρνητική κρίση σε σχέση με το βάρος.
Σε περίπτωση που έχουμε κάποια υπόνοια ότι το παιδί μας μπορεί να εμφανίζει κάποια διαταραχή λήψης τροφής, θα πρέπει όσο το δυνατόν πιο άμεσα να συμβουλευτούμε κάποιον ειδικό για την έγκαιρη αντιμετώπισή της.
Πηγές:
- Bryant-Waugh R. Feeding and Eating Disorders in Children. Psychiatric Clinics of North America. 2019;42(1):157-167
- Mairs R, Nicholls D. Assessment and treatment of eating disorders in children and adolescents. Archives of Disease in Childhood. 2016;101:1168-1175
10 συμβουλές για σωστές διατροφικές συνήθειες
- Μην ξεχνάτε ότι το πρωινό είναι ένα από τα σημαντικά γεύματα της ημέρας και καλό είναι τα παιδιά να μην το παραλείπουν
- Ξυπνήστε λίγο νωρίτερα και καθίστε μαζί με το παιδιά σας για πρωινό. Είναι σημαντικό να δίνετε πάντα το καλό παράδειγμα!
- Προσπαθήστε να βρίσκετε χρόνο να προετοιμάζετε ένα υγιεινό δεκατιανό για να πάρει μαζί στο σχολείο, έτσι ώστε να έχει μαζί του ένα θρεπτικό σνακ που θα του δώσει την απαραίτητη ενέργεια και θρεπτικά συστατικά
- Καλό είναι να σέβεστε το αίσθημα κορεσμού του παιδιού και να μην το πιέζετε να φάει περισσότερο
- Περιορίστε τη διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα σε τρόφιμα και ποτά υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος ή ζάχαρη και αυξήστε τη διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα σε νερό, φρούτα, λαχανικά
- Θυμηθείτε ότι εσείς, οι γονείς, αποτελείτε πρότυπο για τα παιδιά σας. Προσπαθήστε οι ίδιοι να βελτιώσετε τη διατροφή σας, ώστε να ακολουθήσει και το παιδί
- Φροντίστε ώστε το παιδί να καταναλώνει καθημερινά τρία γεύματα και δύο σνακ
- Καλό είναι την ώρα του φαγητού το παιδί να ασχολείται αποκλειστικά με αυτό και να μην βλέπει τηλεόραση ή να γίνονται άλλες παράλληλες συζητήσεις
- Συμφωνείστε σε κάποιους βασικούς κανόνες με το παιδί σας: Η κατανάλωση γλυκών ή αλμυρών σνακ και αναψυκτικών μπορεί να επιτρέπεται σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. πάρτι ή/και κάποιες φορές το μήνα)
- Μην χρησιμοποιείτε την κατανάλωση γλυκών ή άλλων τροφίμων ως μέσο επιβράβευσης, τιμωρίας ή παρηγοριάς για το παιδί. Βρείτε εναλλακτικές μεθόδους επιβράβευσης (π.χ. περάστε περισσότερο χρόνο μαζί του στη παιδική χαρά ή στο πάρκο, συναντήστε φίλους, αποταμιεύστε σε κουμπαρά το ποσό που θα καταναλώνατε για την αγορά σνακ κ.ά.)
Πηγές:
- Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής, Prolepsis (2014). Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για βρέφη, παιδιά και εφήβους. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη
- AHA Scientific Position (2018). Dietary Recommendations for Healthy Children. Retrieved from https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/nutrition-basics/dietary-recommendations-for-healthy-children
Σωστή Διατροφή για το Παιδί
Η οικογένεια είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη ζωή ενός παιδιού και παίζει το μεγαλύτερο ρόλο στο να βοηθήσει το παιδί να κάνει τις σωστές επιλογές.
Φρούτα, Λαχανικά και Γαλακτοκομικά
Κάνε αποτοξίνωση με φρούτα, με γιαούρτι, με λαχανικά, με γάλα ή με μέλι.
Πώς να αυξήσετε την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών από τα παιδιά
Είναι ευρέως γνωστό ότι η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών είναι σημαντική λόγω των φυτικών ινών, βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχουν.
Πώς μπορείτε όμως να κάνετε τα παιδιά σας να καταναλώνουν περισσότερα τρόφιμα από αυτές τις ομάδες;
- Φροντίστε να αγοράζετε τακτικά ποικιλία φρέσκων φρούτων και λαχανικών! Αν το παιδί δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε φρούτα και λαχανικά, αποκλείεται να τα καταναλώσει. Είναι πολύ σημαντικό όταν αγοράζετε τρόφιμα να λαμβάνετε υπόψη τις προτιμήσεις του και να προμηθεύεστε τα εποχιακά αγαπημένα του φρούτα και λαχανικά.
- Φροντίστε τα σνακ του παιδιού σας να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 1 φρούτο ή λαχανικό.
- Αποθηκεύστε τα φρούτα και τα λαχανικά σε σημείο το οποίο να είναι εμφανές και εύκολα προσβάσιμο στο παιδί. Προτιμήστε τα χαμηλά ράφια του ψυγείου, τα ντουλάπια που ανοίγει συχνά ή ένα μπολ πάνω στο τραπέζι. Όσο περισσότερο εκτίθεται σε αυτά, τόσο πιο πιθανό είναι να τα καταναλώσει.
- Αναμίξτε φρούτα και λαχανικά με άλλα αγαπημένα τρόφιμα του παιδιού. Προσθέστε λαχανικά στη σάλτσα για τα μακαρόνια ή φρούτα στα αγαπημένα του δημητριακά.
- Γίνετε εσείς το καλό παράδειγμα! Καλώς ή κακώς το παιδί αντιγράφει συνήθειες και συμπεριφορές του γονέα. Οπότε αντί να μιλάτε μόνο στο παιδί για τα οφέλη των φρούτων και λαχανικών, φροντίστε να καταναλώνετε και εσείς φρούτα και λαχανικά στο καθημερινό σας διαιτολόγιο.
Πηγές
- Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής, Prolepsis (2014). Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για βρέφη, παιδιά και εφήβους. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη
